Hammie is 100% Ronelda Kamfer se ma en 0% God. Dit het my onwillekeurig laat wonder of die twee (ma en god) dalk op een of ander manier verbind is, dat daar iets van dieselfde straf en seen in haar ma vir haar was. Soos ek skryf dink en ek nog daaroor. Daar is beslis niks godsdienstig in die gedigte in - geen sweempie van eendag-sien-ons-mekaar-weer-nie.
Maar nogtans voel dit vir my asof haar ma op 'n manier die vergestalting geword het van alles wat mooi en menslik en bo-menslik was uit haar kinderdae.
die vrou wat haar siek
leave gehou het
vir wanneer iemand
anders in die huis siek raak
my ma is die spook wat langs die strand stap
my ma is water
sy was eers brood
Die res van haar herinneringe is goor en grys met 'n bitter smaak.
Herinneringe as gedigte plae my gewoonlik. Hoe eerliker dit is hoe meer koeëlbestand word dit. Die waarheid maak dit onkritiseerbaar, maar ook op 'n manier onaanraakbaar koud. Ek dink Ronelda Kamfer gebruik dit en van die gedigte is in so 'n veilig-jammer trant: vier daarvan begin met die woorde toe ek klein was...
Digters moet dig en fantaseer en mistieke goeters saam in die pot druk. Dis wat ek die meeste geniet.
Een van die bestes is die kinders se besoek aan haar ma se graf
Ethan en Seymour het die twee langste stokke opgetel
en besluit om van graf tot graf te gaan
en die demon vampires terug te slaan onder die grond
toe ons by my ma se graf kom het Ethan vir Seymour
aan die hand gevat en gesê this is ma she is frozen
in the tombstone she is not a demon vampire
Die sublime en die ridiculous. Kamfer, die stil een wat wakker lewe, vertel hoe haar ma, 'n huishulp vir wit mense, gekla het oor die toestand van haar kamer
oor my kamer so vuil was
jy kan ook net vuil maak en nie ’n fok
skoonmaak nie
ek dink daai was haar way om vir my te sê
ek moet iets anders met my lewe doen
En het sy nie. Kamfer, geanker in emosie, is 'n indrukwekkende digter. Die eerste twee reels van die bundel is
ek het bloed op my hande
van al die vredes wat ek bewaar
Min woorde wat raakvat - wat 'n gawe!
om te rou is om te vervel
en ek wil nog ’n rukkie
in die dooie dop sit
daar is baie sulke stukkies juwele oral, frases van insig en deurdringing.
om dronk te wees
was my denial en erkenning
om dronk te wees
was my plastic gun teen die kop
of
die dood is die ding wat wegraak
die ding wat jy van vergeet het
en eendag skielik onthou
As ek een gedig sou kies wat my diep geroer het is dit hierdie een
Nag II
ek droom net van my ma
wanneer ek happy is
in my droom kom sy altyd
terug van iewers af
terug van dood wees
ek vertel haar dan van alles
wat gebeur het terwyl sy dood was
hoe ek haar kis uitgekies het
hoe my ouma nou
kwaad is vir my en hoe haar klere nog
in haar kas hang
dan skud sy net haar kop
en drink haar tee
en sê
dis okay
my kind
ek is nou by die huis
Dat die oorweegte gedigte óf oor God óf oor die digter se ma gehandel het kan ook die ideologiese oorientiering van die beoordeellaars aandui.
AntwoordVee uitMeneer Rautenbach, as u van "dig en fantaseer en mistieke goeters saam in die pot" hou, hoekom sien ek nog nie 'n bespreking van Marlene van Niekerk se Vrou wat haar verkyker vergeet het nie. Dit is een van my gunsteling werke in Afrikaans. Ek lees dit elke paar jaar en lag en verstom my dood aan wat daar alles saam "in die pot" gedruk is. Sal graag u mening daaroor wil hoor, of selfs net oor een van die stories. Lekker lees intussen - sien uit na u volgende blog.
AntwoordVee uit