Woensdag, Junie 01, 2005

Die Loflied aan Demeter

In antieke Griekeland het hulle elke jaar die fees van Dionysus gehou - die maand waarin die groot Griekse dramas voor enorme skares gedoen is.

So 'n drama is voorafgegaan deur 'n hymn aan een van die Gode, 'n curtainraiser wat deur tyd sy eie lewe gekry het.

Daar was 'n standaard versameling hymns wat die ou Grieke aan Homerus toegeskryf het - "The Homeric Hymns".

Die roerendste een, vir my, is die Hymn aan Demeter.

Ek dink hieraan omdat my seuntjie nou die aand gesĂȘ het:

"Pa, weet jy waar kom blomme vandaan? Van pitte en grond"

Die Grieke het die lewenskrag wat pitte en grond in blomme verander aan die godin Demeter toegeskryf. Dit was sy wat lewe uit die aarde laat rys het. Die "Hymn aan Demeter" vertel die bekende storie hoe Hades, God van die Onderwereld, Demeter se dogter Persephone ontvoer het met 'n pragtige blom in die veld. Toe sy naderkom om dit te pluk het hy die aarde onder haar oopgeskeur, weer toegemaak en haar as sy vrou na sy doderyk geneem.

Demeter het vir maande lank haar dogter vergeefs geroep en gesoek, niemand kon haar help nie. Uiteindelik het 'n ou vrou vir haar vertel wat sy gesien het. Demeter het na Zeus gegaan maar tot haar uiterste skok gehoor dat Zeus kop-in-een-mis met sy broer Hades was.

Hierna word Demeter 'n hartseer swerwer in die gedaan van 'n ou vrou. By 'n waterput kry 'n vrou haar jammer en neem haar in diens as haar baba oppasser.

So begin Demeter haar liefde verplaas op die seuntjie Demophoon, wat sy in geheim in 'n God verander deur hom bedags ambrosia te voer en snags oor die Godelike vuur te lou.

Maar Demophoon se ma loer hulle af, en met afgryse neem sy haar seun terug en steek Demeter in die pad.

Na hierdie dubbele terugslag gaan sit Demeter en huil, en met haar trane begin die bome en plante van die wereld te sterf.

Uiteindelik, met die lewe van die mensdom op die spel stuur Zeus 'n boodskap aan Hades dat hy vir Persephone moet teruggee. Maar voor hy dit doen kry Hades dit reg om Persephone te trick om van die Onderwereld se kos te eet, waarna sy nooit weer daarsonder kan gaan nie.

En so het die ewige seisoene ontstaan: vir drie kwartale van die jaar woon Persephone by haar ma - en die blomme en bome bloei van vreugde (lente & somer).

Dan kom die tyd nader wanneer Persephone moet terugkeer na die Onderwereld, en Demeter se gemoed sak (herfs).

En wanneer Demeter weer alleen is treur sy, en die wereld word kaal (winter) tot die dag wanneer sy weer haar geliefde Persephone sien.

[1 Junie 2005]

Geen opmerkings nie :

Plaas 'n opmerking