Dinsdag, November 29, 2016

Die Legende van 1900

Kuns is die baster-kind van waarheid en leuens.Wat is en wat kon wees. Waarheid / eerlikheid / geloofwaardigheid - truthfulness - soos die Engelsman sê, is die helfde, maar net die helfde. Die waarheid alleen is te bang, te naby aan die lig; dit klou vas aan 'n kombersie.

'n Vriend het vir my die boek "Without Blood" geleen om te lees. My belangstelling was geprikkel nadat ek gehoor het dat Allesandro Baricco dieselfde skrywer is van die eenman-toneelstuk Novecento ( 1900 ), waarop die fliek "The Legend of 1900" gebaseer is.

[ Italië het reeds 'n ander klassieke fliek met die naam 1900, die Bertolucci / de Niro / Gerpardieu een, 'n ander dag se storie ]

Daar is 'n oomblik in Die Legende van 1900 wat ek nooit sal vergeet nie: 'n boemelaar se woorde

Remember, you are never really done for as long as you have a good story to tell and someone to tell it to.

Die storie is 'n bisarre een: 'n baba wat in die jaar 1900 op 'n groot passasierskip gevind word. Niemand weet wie hy is nie en sy hele lewe bly hy op die boot, sonder om ooit aan land te gaan.

Die kind word letterlik "1900" deur die matrose gedoop ( gespeel deur Tim Roth ) en hy word oor tyd 'n legendariese pianis/komponis in die skip se onthaal saal, maar sy musiek word nooit bekend nie.

Die wêreld is 'n stroom mense wat hy eenmaal sien en dan nooit weer nie.

Daar bestaan vir alle doeleindes geen rekord van hom in die wêreld nie: geen hospitaal, skool, kerk of land wat sy naam aangeteken het nie.

Die storieverteller, Mnr you-are-never-done-for-as-long-as..., is Max, 'n trompetspeler wat saam met hom musiek gemaak het in die skip se gloriedae, en jare later die storie vertel aan ander.

Is dit moontlik om te glo dat so 'n karakter kan bestaan? Ek bedoel nie die letterlike gegewe nie: iemand sou maatskaplike werk bel en die kind verwyder het. Suspend your disbelief.

Die vertrekpunt is so opsetlik vergesog, soos daardie ander Italiaanse fabel - Italo Calvino se Baron van die Bome - waar 'n kind in 'n boom klim en nooit daarna weer sy voete terug op aarde sit nie.

Die dieper vraag is: is dit moontlik om in so 'n karakter te glo - iemand met groot talent wat die veiligheid en eensaamheid van een plek verkies, bo die roem en verhoudings wat hy aan wal kon hê? En waarom?

Die natuurlike ding is om aan 1900 se skip ( die naamlose skip ) as 'n simbool te dink. 'n Klein dam vir 'n groot vis.

Vir die dieper vraag: sou iemand so wil lewe? suspend your disbelief 'n tweede keer en kyk wat gebeur.

Die klimaks van die fliek kom wanneer 1900 uiteindelik besluit, na alles, om tog aan wal te gaan wanneer 'n mooi meisie vir hom haar adres in New York gee.

Wat aan hom bly knaag is 'n gesprek van jare tevore ( met haar pa, vermoed hy ) wat hom vertel het dat die see brul in 'n ongelooflike stem; maar 'n stem wat slegs van die kaai af gehoor kan word. Hy kan dit nie uit sy kop uit kry nie.

Tyd om wêrelde te verruil. 1900 gaan aan wal.

Halfpad af teen die trappe kom hy tot stilstand, peins vir 'n oomblik maar draai dan om en klim weer ( soos 'n lafaard ) op terug na die skip. Die matrose is verslae. Lewe op die boot hervat soos tevore, hoekom en waarom word nooit bespreek nie.

Eers op die laaste dag van sy lewe - wanneer die boot as skroot gekelder word met 1900 nogsteeds aanboord ( hy weier om af te klim tot die bitter einde ) praat hy met Max - wat hom probeer oorreed om af te klim - oor wat daardie dag gebeur het.


I cut quite a figure and I had no doubts about getting off. Guaranteed. That wasn't a problem. It wasn't what I saw that stopped me, Max. It was what I didn't see. Can you understand that? What I didn't see. In all that sprawling city, there was everything except an end. There was everything. But there wasn't an end. What I couldn't see was where all that came to an end. The end of the world.

Christ, did you see the streets? There were thousands of them! How do you choose just one? One woman, one house, one piece of land to call your own, one landscape to look at, one way to die. All that world weighing down on you without you knowing where it ends. 

I was born on this ship. The world passed me by, but two thousand people at a time. And there were wishes here, but never more than could fit on a ship, between prow and stern. You played out your happiness on a piano that was not infinite. I learned to live that way. 

Land is a ship too big for me. It's a woman too beautiful. It's a voyage too long. Perfume too strong.

It's music I don't know how to make.

1 opmerking :

  1. Maggies, Mnr Rautenbach, dis nou 'n mooi blog. Ek het nog nie van een van die kunswerke gehoor nie, so ook baie leersaam. Ek dink mens sou The Legend of 1900 dalk 'n allegorie kon noem, wat dink u?

    AntwoordVee uit