Woensdag, Junie 08, 2005

Hoeveel land het 'n mens nodig?

Nog een van die classic Tolstoy verhale.

Pakhom is 'n peasant in Tsarist Rusland - hy droom die byna onmoontlike: om 'n grondeienaar te word.

Deur harde werk, besparing en onderneming kry hy uiteindelik dit reg om - saam met al die ander peasants - 'n stuk landgoed uit die estate van 'n oorlede aristokraat te koop.

Maar die gesamentlike eienaarskap word 'n frustrasie. Sy kommune skort visie en beperk sy moontlikhede; die alewige konsensus-soek lei tot niks en bring Pakhom op slegte voet met res.

Dan eendag ontmoet hy 'n vreemdeling in die dorp wat hom vertel van 'n wereld, ver oos, waar vrugbare grond goedkoop en volop is. Pakhom gaan check dit onmiddelik uit en vind dat hy VEEL BETER kan doen deur sy aandeel in die ou arrangement te verkoop en hier te belê VIR HOMSELF alleen.

So gesê, so gemaak.

Nou, uiteindelik, besit hy sy eie grond. Klein, maar syne.

Na 'n paar jaar besef Pakhom die beperkings van sy plaas. Sy grond is ten volle benut, maar sy bure (veel flouer boere as hy) veroorsaak skade deur swak waterlyding en swak heinings - diere dwaal oor sy grond en vertrap sy kosbare oes. Uiteindelik groei sy frustrasie weer, totdat hy eendag met 'n swerwende smous gesels.

Die smous vertel hom van 'n wereld - nog verder oos - waar vrugbare, kosbare grond VERNIET is! Die plaaslike inwoners gee dit weg vir trinkets: koperkrale, spieëls, warm tee, siedaar!

Pakhom laat nie op hom wag nie - daar gekom lyk alles net soos dit belowe is - die grond lyk wonderlik, die plaaslike inwoners geweldig vriendelik en nooi hom na hulle leier.

Die ou Chief bied aan dat Pakhom by hulle bly, maar Pakhom dring daarop aan 1) dat hy sy EIE stuk grond met 'n duidelike grenslyn kry, 2) dat hulle 'n kontrak teken wat dit erken, en 3) dat hy hulle betaal daarvoor.

Daarop sê die Chief:

"Hoeveel geld het jy?"

"4,000 roubles"

"Vir 4,000 roubles kan jy vir een dag stap - van sonop tot sononder, vlae plant wat jou grenslyn sal vorm - en daars jou plaas. Die enigste voorwaarde is: waneer die son sak moet jy ons weer ontmoet by die beginpunt, anders verbeur jy alles"

Pakhom betaal dadelik die geld, skryf 'n kontrak, teken, die Chief maak sy kruis.

Daardie nag rol hy rond van opwinding en afwagting.

Laat in die nag hoor hy stemme lag iewers buite sy tent. Hy staan op, stap uit - sweer hy sien die vreemdeling in die dorp (die een wat hom oos gelok het) - dan sweer hy, nee: dis die smous, dan die Chief, dat sien hy die Duiwel - en skielik skrik hy wakker.

Net betyds, die son is amper op. Hy hardloop na die afgesproke heuwel, die Chief wag al vir hom.

Met sonbreek begin Pakhom stap, die oomblik is vir hom oorweldigend - die volbringing van sy lewensdroom, hy besef dat hierdie dag die res van sy lewe sal bepaal - vir hom en sy nageslagte.

Maar die temptasie is net te groot, hy sien te veel wonderlike valleie, riviere en beddings. En wanneer hy uiteindelik omdraai is die eindpunt BAIE VER. Hoe vinniger hy stap, hoe vinniger sak die son, en uiteindelik begin hy hardloop in paniek.

Wanneer hy die onderpunt van die laaste heuwel bereik is hy KNACKERED, maar die tribe en die Chief skreeu "KOM, KOM daars nog tyd, die son is amper onder!".

Hy kners op sy tande en begin die laaste, verskriklike klim teen die heuwel, tot bo, en duik na die eerste vlag op dieselfde oomblik wanneer die son se laaste strale verdwyn.

"Veels geluk" sê die Chief, "dis een MOERSE plaas wat jy vir jouself gewen het!"

Maar Pakhom lê op die grond, dood.

En die tribe het hom daar begrawe, in 'n graf - ses voet lank, van sy kop tot sy tone.

Geen opmerkings nie :

Plaas 'n opmerking